مدیرعامل یاسین‌رایانه:
ایجاد مؤسسه‌ای مرکزی برای نظارت بر متون قرآنی دیجیتال ضروری است

گروه وبلاگ: دولت باید با ایجاد مؤسسه‌ای، به‌صورت متمرکز متون تصحیح‌شده‌ی قرآنی را در اختیار محققان قراردهد، تا از این طریق ضریب خطای متون قرآنی در فضای دیجیتال کاهش‌یابد.

‌تکنولوژی تولیدکننده‌ی نوعی ساختار اجتماعی است که به بازسازی کل جهان اجتماعی می‌پردازد. توسعه ICT موجب‌شده که انسان‌ها در هر موقعیت جغرافیایی با مفاهیم جدید آشناشوند، از جمله معانی دینی متکثر. یکی از مصادیق تکنولوژی نرم‌افزارهایی است که با محوریت موضوعی قرآن تولید می‌شوند. اما آیا این نرم‌افزارها قابلیت ترویج و آموزش فرهنگ دینی را دارند؟

مؤسسه «یاسین رایانه» از معدود مؤسساتی است که در زمینه‌ی تولید نرم‌افزارهای قرآنی به‌ویژه برای کودکان پیشرو بوده و تولید نرم‌افزارهایی که مکمل کتب دینی و قرآنی کودکان و نوجوانان باشد با در نظر گرفتن نیاز گروه سنی مختلف، از وجوه مثبت تولیدات نرم‌افزاری این مؤسسه است.
لیست نرم افزارهای یاسین رایانه را اینجا ببینید!

نبود نظارت دولتی و ایجاد خطای سهوی در متن قرآن دیجیتال

حجت‌الاسلام و المسلمین «سیدعلی شبیری»، مدیر عامل مؤسسه فرهنگی «یاسین رایانه»، در گفت‌و‌‌گو با خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) گفت: بحث نرم‌افزار‌های قرآنی در دو بعد تولید این نرم‌افزارها و عرضه‌ی آنها قابل بحث است. در بحث تولید نرم‌افزار‌های قرآنی وقتی مخاطب ما عموم هستند نیاز به پنج گروه کاری احساس می‌شود، چون از طرفی کار قرآنی بوده و نیاز به کارشناسان قرآنی و همچنین در حیطه نرم‌افزار نیاز به مهندسان فنی و در بخش هنری نیز نیاز به یک طراح و گرافیست داریم، در کل چون کار به صورت پروژه است نیاز به مدیر قوی پروژه برای تولید این نرم‌افزار‌های قرآنی است، بعد از مرحله تولید و انجام این چرخه به صورت کامل، درنهایت نرم‌افزار باید با عرضه‌ی مناسب به دست مخاطب برسد.

وی درباره‌ی امکان ایجاد خطای غیرعمد در متن قرآنی در فضای دیجیتال بیان کرد: خطای غیرعمد در فضای دیجیتال همان‌گونه که ضریب خطای بالایی دارد می‌تواند ضریب‌ دقت را هم بالا ببرد، به این صورت که امکان بازگشت به متن و رفع اشکال آن با سرعت بیشتر فراهم می‌شود، اما منشأ اصلی خطای سهوی در فضای دیجیتال سرعت در نشر اطلاعات است. مسئله دیگر عدم نظارت و کنترل دولتی بوده که متأسفانه سخت‌گیری‌هایی که در زمینه مکتوب و برای انتشار قرآن وجود دارد، در زمینه‌ی نرم‌افزار وجود ندارد در نتیجه هرکس که می‌خواهد می‌تواند قرآن را تایپ کند بدون اینکه نظارتی بر این مسئله وجود داشته‌باشد.

حجت‌الاسلام «شبیری» حل این مشکل را نیازمند یک عزم ملی و حتی فراملی دانست و تأکید کرد: وظیفه‌ی دولت اسلامی است که مؤسسه‌ای مادر ایجاد کند تا این مؤسسه از تحقیقات قرآنی حمایت‌کند، همچنین این مؤسسه می‌تواند متون تصحیح‌شده و کارشناسی‌شده‌ی قرآنی را آماده‌کند تا در اختیار محققان قراردهد، اگر جایگاهی وجود داشته‌باشد که رسم‌الخط قران را به‌صورت رایگان در اختیار پژوهشگران قراردهد ضریب خطا هم بسیار پایین خواهد‌آمد.

این کارشناس نرم‌افزار وجود یک دبیرخانه‌ی فعال قرآنی را که به استانداردسازی متون دینی از جمله نرم‌افزارهای قرآنی بپردازد، ضروری برشمرد و اظهار کرد: همه‌جای دنیا محصولات خود را درجه‌بندی و کار‌های خوب و بد را از هم جدا می‌کنند، و هم‌اکنون در بحث نرم‌افزار‌های قرآنی مخاطبان ما به کجا می‌توانند مراجعه کنند تا از کیفیت نرم‌افزار‌های قرآنی و بهترین آنها آگاه شوند.

وی ادامه داد: ما باید تبلیغات نرم‌افزارهای قرآنی را به‌حدی برسانیم که مخاطب در استفاده از نرم‌افزار قرآنی این حساسیت را داشته‌باشد که آیا متن آن درست بوده یا دچار خطای سهوی است و به‌طور کلی قبل از خرید به ارزیابی کیفیت آن بپردازد.

رعایت نکردن کپی رایت یکی از دلایل عدم خلاقیت نرم‌افزار قرآنی

مدیر عامل مؤسسه فرهنگی «یاسین رایانه» درباره‌ی محتوای تکراری و بدون خلاقیت نرم‌افزارهای ‌قرآنی تصریح کرد: اگر ما تحلیلی از مثلاً 30 نرم‌افزار داشته‌باشیم شاهد خواهیم بود که 25 نرم‌افزار بدون خلاقیت عرضه شده‌اند، اما این به این معنا نیست که به‌طور کل در این عرصه خلاقیت کم بوده و یا خوب کار نشده‌است.

وی در ادامه یادآور شد: می‌توان گفت منشاء اصلی این عدم خلاقیت هزینه‌بر بودن چرخه‌ی تولید نرم‌افزار قرآنی است و مؤسساتی که خصوصی‌اند به دنبال برگشت اقتصادی هزینه هم هستند لذا هزینه‌ی کمی صرف تولید این نرم افزارها می‌شود.

حجت‌الاسلام «شبیری» عنوان کرد: در بازار امروز نرم‌افزار‌ها، اقداماتی چون رعایت‌نکردن حق کپی‌رایت و عدم اطلاع‌رسانی شفاف به‌معنای عام تبلیغ و وجود استفاده از رانت در سیستم دولتی، عرضه نرم‌افزار‌های قرآنی را دچار مشکل کرده‌است.

وی ادامه داد: با رعایت‌نکردن بحث کپی‌رایت مؤسسات به‌صورت غیر مجاز مطالب را از جاهای مختلف کپی و محصول خود را به اسم نرم‌افزار قرآنی وارد بازار می‌کنند که این موضوع یکی از علت‌های تکراری‌بودن محتوا است، البته باتوجه به امکانات پایین و حمایت کمی که از مؤسسات تولید نرم‌افزار‌ می‌شود در زمینه علوم قرآنی نسبت به سایر رشته‌ها وضعیت مطلوبی در زمینه تولید نرم‌افزار وجود دارد، از آنجا که در ایران جایگاه ثابت و روشنی در سیستم دولت برای نرم‌افزار‌های قرآنی وجودندارد مثلاً؛ گاهی ارشاد و گاهی وزارت صنایع و حتی گاهی وزارت بازرگانی متولی این امر می‌شود، لازم است حمایت هدفمند و منسجمی در این زمینه صورت‌گیرد.

لزوم نظارت دولت بر بودجه هایی که قرار است صرف طرح قرآنی شود

حجت‌الاسلام «شبیری» حمایت دولتی را به شکل مستقیم و غیرمستقیم نام‌برد و خاطرنشان کرد: کمک‌های مستقیم می‌تواند به‌شکل کمک‌های بلا‌عوض به مؤسسات تولیدکننده و یا تسهیل وام و یا مشارکت در تولید نرم‌افزارها صورت‌گیرد، در حمایت غیرمستقیم هم با حل مشکلاتی چون مسئله کپی‌رایت دولت می‌تواند حمایت خود را انجام‌دهد، این حمایت باید شفاف‌باشد و مسئله‌ی رانت باید در این زمینه حل‌شود، در زمینه‌ی حمایت باید نظارت و پیگیری در بودجه‌هایی که صرف طرح‌های قرآنی می‌شود هم وجود‌ داشته‌باشد.

مدیر عامل مؤسسه فرهنگی «یاسین رایانه» با بیان این مطلب که ما به‌عنوان یک دولت اسلامی باید بستر فرهنگی را برای آموزش معارف قرآنی آماده کنیم، بودجه اختصاص داده‌شده برای این کار را بسیار کم ارزیابی کرد و گفت: البته در دولت جدید میزان حمایت‌ها از نظر عددی و رقمی بیشتر شده ولی هنوز ساماندهی این بودجه‌ها نیاز به برنامه‌ریزی جدی دارد.

هنوز نیاز به تبلیغ از جانب تولیدکننده دولتی احساس نشده‌است

وی در پاسخ به‌علت ضعف در تبلیغات نرم‌افزارهای قرآنی بیان کرد: ضعف تبلیغات نرم‌افزار‌ها تاحدی به نبود میزان حمایت کافی از جانب دولت و برگشت هزینه به تولیدکننده‌ها مربوط می‌شود و هنوز فضای مجازی در ایران فضای تعریف شده‌ای نیست و بسیاری از آمار‌های بازدید از سایت‌ها هم به ارائه‌ی تبلیغ به آنها نادرست است، تولیدکننده‌های دولتی هم نیاز به تبلیغ را احساس نمی‌کنند و در این بین بحث فرهنگ‌سازی است که از جانب آنها فدا می‌شود.

این کارشناس نرم‌افزار با‌عنوان مثال گرانتر بودن غرفه‌های نرم‌افزار از غرفه‌های کتاب در نمایشگاه گفت: این کار نه‌تنها عدم حمایت دولتی است بلکه یک‌نوع ضد حمایت هم هست، در بحث تبلیغ ابتدا باید نیاز مخاطب شناخته‌شود و سپس به‌صورت فنی تبلیغ ارائه شود.

حجت‌الاسلام «شبیری» با بیان این مطلب که قرآن، مفاهیم و جذابیت‌های فطری عالی دارد و از طرفی مخاطب‌های قرآنی نیز ظرفیت‌های متفاوتی دارند بیان کرد: اگر بتوانیم نقطه‌ی عطف این جذابیت‌ها را متناسب با نیاز هر گروه از مخاطبان بیابیم به اوج کار خود دست پیدا می‌کنیم، اولین گام نیازسنجی مفاهیم قرآنی و مسائل قرآنی متناسب با مخاطبان کودک، بزگسال، مرد یا زن است. البته به‌طور مشخص نمی‌توان این نیاز را تعریف‌کرد چون به‌عنوان مثال؛ ظرفیت یک کودک 5 ساله با یک کودک 7 ساله متفاوت بوده اما به‌طور کلی هرچه سن مخاطب پایین‌تر باشد باید جذابیت‌های گرافیکی را بالا برد اما برای سنین بالاتر محتوا باید تخصصی‌تر باشد.

این کارشناس نرم‌افزار ادامه داد: برای مثال؛ مؤسسه فرهنگی «یاسین» برای تولید نرم‌افزارهای «صبای کودک» و یا دائرةالمعارف کودک به‌طور جداگانه از مشاوره روانشناسان کودک استفاده کرده‌است.

وی با انتقاد به نبود تخصص کافی در زمینه‌ی تولید نرم‌افزار قرآنی از جانب برخی تولیدکنندها تأکید و اظهار کرد: تولید نرم‌افزار قرآنی سیستم نظارت و کنترل کیفی خوبی ندارد و از این لحاظ باید دانش تولیدکنندگان نرم‌افزارها را بالا ببریم، متأسفانه در زمینه‌ی قرآن و تولیدات نرم‌افزاری آن همه صاحب نظراند در صورتیکه خیلی‌ها تخصص ندارند و نرم‌افزارهای قرآنی نیاز به حمایت جدی از سمت دولت و تخصص از جانب تولیدکننده‌ها دارند و باید برای تعریف موضوع نرم‌افزار وقت کافی گذاشته‌شود تا کارهای تکراری صورت نگیرد.

حجت الاسلام «شبیری» درباره‌ی نرم‌افزارهای درحال عرضه‌ی مؤسسه «یاسین رایانه» گفت: مؤسسه «یاسین رایانه» در دو سه ماه آینده نرم‌افزار «امام جواد(ع)» و عصر زندگی ایشان را با همکاری مؤسسه‌ای فرهنگی در یزد عرضه خواهدکرد همچنین نرم‌افزار «مقلب خانواده» و نرم‌افزاری درباره‌ی نام‌ها و احکامی که پدر و مادر کودک از لحظه انعقاد نطفه تا 7 روزه شدن کودک و نام‌گذاری کودک باید بدانند از تولیدات مؤسسه است که تا چند ماه آینده عرضه خواهدشد.